امروزه روابطعمومی بهعنوان یک عنصر کلیدی در موفقیت سازمانها، نقش محوری در ایجاد ارتباطات مؤثر، شکلدهی افکار عمومی و ارتقای رضایتمندی مخاطبان ایفا میکند. روابطعمومی حرفهای با ایجاد تعامل سازنده بین سازمان و مخاطبان، به تصمیمگیریهای بهتر، بهبود عملکرد و دستیابی به اهداف سازمان کمک شایانی میکند.
در دنیای پیچیده و رقابتی امروز، سازمانها برای حفظ حیات و رشد پایدار نیازمند ایجاد روابط قوی و پایدار با مخاطبان خود هستند. روابطعمومی بهعنوان یک پل ارتباطی میان سازمان و مخاطبان، نقش مهمی در شناسایی فرصتها، مدیریت بحرانها و حفظ وجهه مثبت سازمان ایفا میکند. مدیران موفق، با درک اهمیت روابطعمومی، از این ابزار قدرتمند برای دستیابی به اهداف راهبُردی سازمان خود استفاده میکنند.
متأسفانه، در برخی سازمانها هنوز به اهمیت روابطعمومی بهاندازه کافی توجه نمیشود و این امر میتواند به بروز مشکلات جدی در روابط سازمان با مخاطبان و ذینفعان منجر شود. برای رفع این مشکل، لازم است که مدیران ارشد سازمانها به نقش حیاتی روابطعمومی در موفقیت سازمان پی برده و از آن بهعنوان یک سرمایه راهبُردی سازمان بهرهبرداری کنند.
انجمن متخصصان روابطعمومی، با توجه به شعار محوری دولت جدید مبنی بر “تخصصگرایی و رضایتمندی مردم”، بر این باور است که ارتقای جایگاه و نقش روابطعمومی به عنوان یک “صنعت-هنر” مستلزم اقدامات جدی و برنامهریزی شده است.
این انجمن، با تکیه بر بیش از دو دهه تجربه عملی و پژوهشهای تخصصی، معتقد است که تحقق شعار دولت محترم تنها با بهرهگیری از ظرفیتهای متخصصان روابطعمومی و استانداردسازی این حوزه امکانپذیر خواهد بود. لذا، به منظور تسریع در این مسیر و ایجاد بستری مناسب برای رشد و شکوفایی روابطعمومی در کشور، پیشنهادهای زیر به دولت محترم ارائه میگردد:
۱) بازنگری و اجرای آییننامههای اجرایی وظایف و اختیارات روابطعمومیهای دستگاههای اجرایی
آییننامههای اجرایی وظایف و اختیارات روابطعمومیهای دستگاههای اجرایی که بارها از سوی دولتهای قبلی صادر و به دستگاههای اجرایی ابلاغ شده است، مورد بازنگری مجدد قرار گیرد. تمامی مدیران سازمانها و دستگاههای دولتی باید ملزم به اجرای کامل آن در سازمانها شوند تا ضمن پرهیز از برخوردهای سلیقهای، امکان هماهنگی و یکپارچگی در فعالیتها و اثربخشی واحدهای روابطعمومی فراهم آید.
آییننامههای اجرایی وظایف و اختیارات روابطعمومی دستگاههای اجرایی که درگذشته تدوین شدهاند، باتوجهبه تحولات سریع در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات و همچنین پیچیدگیهای روزافزون محیط کسبوکار، نیازمند بازنگری جدی و بهروزرسانی هستند. این آییننامهها باید بهگونهای تدوین شوند که ضمن انطباق با شرایط جدید، به روابطعمومیها استقلال، اختیار و مسئولیت کافی برای انجام وظایف خود اعطا کنند.
۲) بازنگری ابلاغیه مشاغل عمومی روابطعمومی
ابلاغیه اخیر مشاغل عمومی روابطعمومی، ضمن اینکه مزایایی همچون توسعه ساختار شغلی روابطعمومی را به همراه دارد، با انتقادهایی نیز مواجه است. از جمله این انتقادها میتوان به کلینگری در برخی وظایف، عدم توجه کافی به تخصصهای نوظهور در روابطعمومی، و محدودیت در تطبیق با شرایط دینامیک سازمانها اشاره کرد. به نظر میرسد برای رفع این نواقص و ایجاد یک چارچوب شغلی جامع و کارآمد، بازنگری کامل این ابلاغیه با مشارکت فعال متخصصان و کارشناسان روابطعمومی و تشکلهای مرتبط ضروری باشد. این بازنگری باید بهگونهای انجام شود که ضمن حفظ دستاوردهای موجود، به نیازهای روزافزون حوزه روابطعمومی نیز پاسخ دهد.
۳) تدوین قانون جامع روابطعمومی
روابطعمومی در ایران، علیرغم نقش حیاتیاش در ارتقای ارتباطات سازمانی و اجتماعی، همچنان از نبود یک قانون جامع و ساختار منسجم رنج میبرد. نبود چنین قانونی، مشکلات عدیدهای را برای این حوزه ایجاد کرده است که از جمله آنها میتوان به عدم تعریف روشن از نقش و وظایف روابطعمومی، پراکندگی اختیارات و مسئولیتها، عدم استانداردسازی فعالیتها و مشکلات در جذب و نگهداری نیروی متخصص اشاره کرد.
تدوین قانون جامع روابطعمومی، یک ضرورت اجتنابناپذیر برای ارتقای سطح حرفهای روابطعمومی در کشور است. این قانون میتواند بهعنوان یک سند بالادستی، نقش مهمی در بهبود عملکرد روابطعمومیها، افزایش اعتماد عمومی به سازمانها و ارتقای جایگاه ایران در عرصه ارتباطات بینالمللی ایفا کند.
۴) ضرورت ارتقای جایگاه سازمانی روابطعمومی
جایگاه سازمانی روابطعمومی بهعنوان قلب تپنده ارتباطات یک سازمان، نقشی تعیینکننده در موفقیت آن ایفا میکند. قرارگیری روابطعمومی در یک موقعیتسازمانی مناسب، نهتنها به آن امکان میدهد تا به طور مؤثری به وظایف خود عمل کند، بلکه به سازمان نیز کمک میکند تا ارتباطات مؤثرتر و پایدارتری با مخاطبان خود برقرار کند.
با وجود اهمیت جایگاه سازمانی روابطعمومی، در بسیاری از سازمانها، این واحد در سطح پایین سازمانی قرار دارد و از اختیارات و منابع کافی برخوردار نیست. این امر موجب شده است تا روابطعمومی نتواند به طور کامل به وظایف خود عمل کرده و به پتانسیلهای خود دست یابد.
ارتقای جایگاه سازمانی روابطعمومی، یک ضرورت اجتنابناپذیر برای موفقیت سازمانهاست. با قراردادن روابطعمومی در یک جایگاه مناسب و اعطای اختیارات و منابع کافی به آن، میتوان از ظرفیتهای این واحد برای بهبود ارتباطات سازمان و دستیابی به اهداف راهبُردی استفاده کرد.
انتظار میرود همانگونه که در آخرین مصوبه هیئت وزیران در سال ۱۳۸۶ آمده، همه واحدهای روابطعمومی مستقیماً زیر نظر مدیر ارشد سازمان فعالیت کنند و این امر، رسماً در نمودار تشکیلاتی و آییننامهها اجرایی شود.
۵) اتخاذ رویکرد شایستهسالاری در انتصاب مدیران روابطعمومی
انتخاب مدیر روابطعمومی، یکی از تصمیمهای کلیدی هر سازمان است که به طور مستقیم بر نحوه تعامل آن با محیط پیرامون و موفقیتهایش تأثیر میگذارد. به همین دلیل، اتخاذ رویکرد شایستهسالاری در این انتخاب از اهمیت ویژهای برخوردار است.
با انتخاب یک مدیر روابطعمومی شایسته، سازمانها میتوانند ارتباطات مؤثرتر و پایدارتری با مخاطبان خود برقرار کرده و به موفقیتهای بیشتری دست یابند.
مدیران ارشد سازمانها باید در انتصاب مدیران روابطعمومی بر شایستهسالاری تأکید کنند و نباید بهصرف گذاشتن فردی مورداعتماد بسنده شود. روابطعمومی فعالیتی مهم و تخصصی است و مدیران آن باید از دانش روز روابطعمومی بهرهمند بوده و تجربه و تسلط لازم را بر امور حرفهای این حوزه داشته باشند تا بتوانند بهموقع و بهدرستی تصمیمگیری کنند.
۶) نظارت و ارزیابی مستمر عملکرد روابطعمومیها
نظارت و ارزیابی در پیشبرد همه امور مدیریتی، بهویژه سازوکارهای ارتباطی و با عنایت بهضرورت تقویت بنیه علمی و حرفهای و اخلاقی روابطعمومی، ضروری است. پیشنهاد میشود یک نهاد قوی و صلاحیتدار مسئولیت مستقیم نظارت بر عملکرد روابطعمومیها را بر عهده گیرد.
این نهاد باید در گامهای نخست به تنظیم و تدوین آییننامهها و دیگر ابزارهای موردنیاز در زمینههای ضوابط و معیارهای جذب، شاخصهای شایستگی برای انتصاب مدیران، منشور اخلاق حرفهای، ملاکهای ارزیابی عملکرد، استانداردسازی فعالیتها، حفظ و صیانت از حقوق صنفی و حرفهای، توسعه حرفهای و آموزش مستمر، فناوری اطلاعات و ارتباطات، پژوهش و نوآوری و تعامل بینالمللی بپردازد.
این نهاد باید به طور مستمر عملکرد روابطعمومیها را نظارت و ارزیابی کرده و بر اساس نتایج حاصل، پیشنهادهای اصلاحی و راهکارهای بهبود را ارایه دهد. اجرای این پیشنهادها میتواند به تقویت بنیه علمی و حرفهای روابطعمومیها و ارتقای جایگاه آنها در سازمانها کمک کند.
۷) مشارکت فعال در طراحی و اجرای طرحهای پژوهشی بهعنوان کلید موفقیت روابطعمومی
پژوهش، بهعنوان ستون فقرات تصمیمگیریهای راهبُردی در روابطعمومی، نقشی حیاتی و انکارناپذیر ایفا میکند. با گردآوری دادههای دقیق و تحلیل عمیق آنها، پژوهش به برنامهریزان کمک میکند تا درک عمیقی از مخاطبان، محیط رقابتی و فرصتها و چالشهای موجود به دست آورند. این دانش ارزشمند، مبنایی محکم برای طراحی و اجرای برنامههای ارتباطی مؤثر و هدفمند فراهم میکند.
برای بهرهمندی حداکثری از مزایای پژوهش، لازم است که این فعالیت بهعنوان یک جزء جداییناپذیر در تمامی مراحل برنامهریزی و اجرای فعالیتهای روابطعمومی گنجانده شود. بدین منظور، تمامی مدیران و کارشناسان روابطعمومی باید به اهمیت پژوهش واقف بوده و در طراحی و اجرای طرحهای پژوهشی مشارکت فعال داشته باشند. همچنین، مدیران ارشد سازمانها نیز باید از این رویکرد حمایت همهجانبه کرده و منابع لازم را برای انجام پژوهشهای موردنیاز در اختیار واحدهای روابطعمومی قرار دهند.
با نهادینهسازی فرهنگ پژوهش در سازمانها و ایجاد زیرساختهای لازم برای انجام پژوهشهای کاربردی، میتوان به آیندهای روشنتر برای روابطعمومی در کشور امیدوار بود.
۸) به سازی نیروی انسانی از طریق آموزش
به سازی مستمر نیروی انسانی از طریق آموزش، یکی از کلیدیترین عوامل موفقیت هر سازمان و بهویژه سازمانهایی است که با حوزه ارتباطات سروکار دارند. روابطعمومی نیز بهعنوان یک حوزه تخصصی و پویا، نیازمند نیروی انسانی متخصص، بهروز و خلاق است. در این راستا، طراحی و اجرای برنامههای آموزشی جامع و هدفمند، نقش محوری ایفا میکند.
انتظار میرود طراحی و اجرای دورههای آموزشی دانشگاهی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی در رشته روابطعمومی و گرایشهای وابسته با جدیت بیشتری دنبال شود و برای آموزشهای قبل از خدمت و ضمن خدمت نیز از سوی مدیران ارشد سازمانها و مدیران روابطعمومی اهتمام جدی به عمل آید. طراحی و اجرای یک پژوهش جامع بهمنظور سنجش نیازهای آموزشی و اولویتبندی و اجرای مستمر آنها میتواند بر غنای فعالیتهای آموزشی روابطعمومی بیفزاید.
با سرمایهگذاری در آموزش و ایجاد زیرساختهای لازم، میتوان نیروی انسانی متخصص و حرفهای تربیت کرد که قادر باشند به چالشهای پیچیده ارتباطی در دنیای امروز پاسخ دهند.
۹) اجرای قانون راهبردی اصل ۴۴ قانون اساسی
اجرای درست و مطلوب قانون راهبردی مربوط به اصل ۴۴ قانون اساسی در زمینه تداوم و تسریع خصوصیسازی مستلزم اطلاعرسانی وسیع، جامع و آمادهسازی افکار عمومی است. این امر نیازمند بهکارگیری روشهای مؤثر در ارتباطات و تعاملات است تا بتوان جامعه را با اهداف، مزایا و چگونگی اجرای این قانون آشنا کرد. همچنین مدیران ارشد باید از ظرفیتها و توانمندیهای روابطعمومیها به شکلی سنجیده و آگاهانه در این زمینه استفاده کنند.
روابطعمومیها میتوانند با برونسپاری فعالیتها و امور خود به مشاوران و تشکلها، مؤسسهها و شرکتهای تخصصی، به بهرهوری و کارایی بیشتری دست یابند. برونسپاری به این معناست که وظایف و خدماتی که میتوانند توسط منابع خارجی به بهترین شکل انجام شوند، به شرکتها و افراد متخصص واگذار شوند.
در نتیجه، برای اجرای مؤثر و کارآمد قانون راهبردی اصل ۴۴ قانون اساسی، مدیران ارشد باید با بهرهگیری از توانمندیهای روابطعمومیها و با استفاده از رویکرد برونسپاری، به اطلاعرسانی جامع و آمادهسازی افکار عمومی بپردازند. این امر نهتنها باعث تسهیل در اجرای قانون میشود، بلکه به افزایش اعتماد و رضایت عمومی نیز کمک میکند.
۱۰) توسعه فعالیتهای ارتباطات دیجیتال و بهرهگیری از فناوریهای نوظهور
توسعه فعالیتهای ارتباطات دیجیتال و بهرهگیری از فناوریهای نوظهور، تحولی شگرف در حوزههای مختلف از جمله روابطعمومی ایجاد کرده است. هوش مصنوعی بهعنوان یکی از قدرتمندترین این فناوریها، قابلیتهای بینظیری را برای ارتقای اثربخشی ارتباطات سازمانی و برونسازمانی فراهم آورده است. برای تحقق این پتانسیل، ضرورت دارد که دولت و مدیران ارشد سازمانها، حمایت همهجانبهای از توسعه زیرساختهای دیجیتال و ارتقای دانش کارکنان حوزه روابطعمومی به عملآورند.
روابطعمومی امروزه باید فراتر از یک واحد سنتی، بهعنوان یک هسته محرک در سازمان عمل کرده و با بهرهگیری از ابزارهای هوش مصنوعی مولد و سایر ابزارهای دیجیتال، تعاملات مؤثر و پایدار با مخاطبان را برقرار نماید. استفاده هوشمندانه از شبکههای اجتماعی، تحلیل دادههای بزرگ، و ابزارهای هوش مصنوعی مولد، امکان شخصیسازی پیامها، سنجش دقیق بازخوردها و پیشبینی روندهای آینده را فراهم میآورد.
۱۱) توجیه و تشویق مدیران ارشد برای سرمایهگذاری بیشتر در روابطعمومی
دستیابی به اهداف کلان روابطعمومی و ارتقای جایگاه و کارایی آن، مستلزم درک عمیق مدیران ارشد سازمانها از اهمیت و نقش حیاتی این حوزه است. بدون حمایت و مشارکت فعال مدیران ارشد و همچنین بدون آگاهی کافی از تأثیرات روابطعمومی بر تصویر و اعتبار سازمان، روابط با مخاطبان، و موفقیت کلی سازمان، نهتنها نمیتوان انتظار داشت که مدیران ارشد از این بخش بهعنوان یک سرمایه راهبُردی حمایت کنند؛ بلکه تلاشهای روابطعمومی به نتیجه مطلوب نخواهد رسید؛ لذا، توجیه و تشویق مدیران ارشد سازمانها نسبت به خروجی و ارزشافزوده روابطعمومی و تقویت انگیزه آنها برای سرمایهگذاری در این حوزه، امری ضروری و حیاتی است.
توجیه و تشویق مدیران ارشد سازمانها درباره اهمیت روابطعمومی و ترغیب آنها به حمایت جدی و همهجانبه، نیازمند رویکردی چندجانبه است. دولت نیز بهعنوان یک نهاد بالادستی میتواند با تدوین سیاستهای حمایتی، ایجاد زیرساختهای لازم و برگزاری دورههای آموزشی، در این زمینه نقش محوری ایفا کند. همچنین، متخصصان روابطعمومی باید با ارایه گزارشهای دقیق از عملکرد، نشاندادن بازگشت سرمایه فعالیتهای خود و ایجاد ارتباطات مستمر با مدیران ارشد، اعتماد آنها را نیز جلب کنند.
۱۲) حمایت از تشکلهای روابطعمومی بهعنوان بازوی قدرتمند دولت و سازمانها
تشکلها و مؤسسات تخصصی و حرفهای روابطعمومی، بهعنوان بازوهای کارشناسی و مشاورهای قدرتمند، میتوانند نقش بسزایی در ارتقای سطح حرفهای این حوزه و تحقق اهداف سازمانها و دولتها ایفا کنند. این تشکلها با گرد هم آوردن متخصصان و پژوهشگران، فرصت تبادل دانش، تجربه و ایدههای نوآورانه را فراهم آورده و میتوانند بهعنوان یک منبع معتبر برای ارایه مشاورههای تخصصی و راهکارهای عملیاتی در حوزه روابطعمومی عمل کنند.
حمایت جدی دولت از این تشکلها، نهتنها به تقویت جایگاه حرفهای روابطعمومی کمک میکند، بلکه به بهبود ارتباطات دولت با شهروندان و افزایش اعتماد عمومی منجر خواهد شد. دولت میتواند با حمایتهای مالی، ارایه تسهیلات قانونی و ایجاد بستر مناسب برای فعالیت این تشکلها، از ظرفیتهای آنها به بهترین نحو بهرهبرداری کند.
۱۳) گسترش مرزهای دانش روابطعمومی از طریق طراحی و اجرای دورههای آموزشی و همایشهای تخصصی
برگزاری همایشها و جشنوارههای علمی و تخصصی روابطعمومی در سطح ملی و بینالمللی، گامی مؤثر در راستای ارتقای دانش و مهارتهای متخصصان این حوزه و گسترش مرزهای دانش در این رشته به شمار میآید. خوشبختانه، بخش عمدهای از این رویدادها توسط انجمنها، مؤسسات و تشکلهای حرفهای غیردولتی برگزار شده که نشان از پویایی و تعهد این تشکلها به توسعه روابطعمومی دارد. بااینحال، متأسفانه شاهد کمکاری نهادهای دولتی در حمایت از این رویدادها هستیم.
اگرچه این همایشها و جشنوارهها نقش مهمی در ارتقای سطح علمی و حرفهای روابطعمومی ایفا میکنند، اما برای دستیابی به نتایج بهتر و مؤثرتر، باید به دنبال ارتقای کیفی آنها نیز باشیم.
انجمن متخصصان روابطعمومی، به عنوان یک نهاد علمی و حرفهای پیشرو در حوزه ارتباطات، با تکیه بر تجربهی طولانی خود، متعهد است تا جایگاه روابطعمومی را در ایران به عنوان یک حرفه استراتژیک ارتقا دهد. با حمایت و مشارکت فعال سازمانها، نهادهای دولتی و خصوصی، اساتید و متخصصان این حوزه، این انجمن مصمم است تا با اجرای مفاد اعلامشده، به ارتقای دانش و مهارتهای متخصصان روابطعمومی و در نهایت، بهینهسازی ارتباطات سازمانها کمک نماید.
انتهای پیام/