شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)– هر چیزی را می توان با نگاهی منتقدانه و از دیدگاهی زیر سوال برد. حتی چیزهایی که حقیقتا مفید هستند نیز از منظری می توانند زیر سوال باشند
به عنوان مثال یک سایت تخصصی فضایی برای توسعه دیالوگ و دانش است، اما همین سایت می تواند زیر سوال برده شود که چرا بدون رعایت حق مولف محتوایی را منتشر می کند که دیگران بدون اینکه هزینه ای برای آن پرداخت کنند، از آن استفاده کنند.
توسعه روابط عمومی در دهه های بعد از انقلاب اسلامی ایران با فراز و فرود زیادی همراه بوده است. بسیاری از متخصصان روابط عمومی در این سال ها در دانشگاه های کشور دانش آموخته شده اند و به توسعه فضای علمی کمک کرده اند. اما همچنان عمده کارگزاران روابط عمومی در بخش های مختلف روابط عمومی های کشور در رشته های نامرتبط درس خوانده اند.
مشکلات ساختاری در روابط عمومی همچنان وجود دارد و اگرچه رایزنی هایی برای تاسیس نهادهای نظارتی در حال وقوع است اما تا به انجام رسیدن آن راهی طولانی در پیش است.
در این میان تنها فضایی که می تواند به نوعی به توسعه دانش کارگزاران روابط عمومی کمک کند، همایش ها و گردهم آیی های این حوزه است که در سال های اخیر از رونق قابل توجهی برخوردار شده است.
اگرچه همه همایش ها و گردهم آیی ها در کشور گاهی اوقات کارایی باید و شاید را ندارند اما بدون این گردهم آیی ها نیز، داستان بسیار بدتر از آنچه است به پیش می رود.
به گونه ای که بسیاری از اساتید برجسته حوزه روابط عمومی اذعان دارند که فضای علمی امروز در نهادهای اجرایی تنها توسط چند انجمن و موسسه خصوصی ایجاد می شود. همچنین گفته می شود که اگر این نهادها نبودند به دلیل شرایط ارتباط میان دانشگاه ها و صنایع در ایران، اساسا هیچ حضور علمی در نهادهای مختلف وجود ندارد.
یکی دیگر از فرصت های این همایش ها و گردهم آیی ها، فرصت شبکه شدن است. در این همایش ها اساتید مختلفی برنامه هایی برگزار می کنند که این برنامه ها توسط کارگزاران و مدیران شنیده می شوند و مدیران می توانند از میان این اساتید، عده ای را برای فرصت های پژوهشی فراخوانی کنند و در ادامه کارهای بزرگتری را در حوزه روابط عمومی انجام دهند.
در واقع قرار نیست که در فرصت یک یا دو روزه یک همایش با برنامه های متنوع آن اتفاق خاصی برای روابط عمومی ها بیافتد، بلکه این فرصت ها تنها باب هایی از همکاری های دیگر را باز می کند که در نتیجه آن همکاری ها می تواند نهاد روابط عمومی به یک نهاد پویا و سازنده تبدیل شود.
کما اینکه در سال های گذشته نیز شرکت ها و سازمان های زیادی پژوهش های خود را به اساتید مطرح دانشگاه ها و مجریان سپرده اند و حتی از آنها برای برگزاری دوره های کارگاهی چند روزه برای حوزه تخصصی خودشان دعوت کرده اند.
نوع بهتر و برگزیده تری از این همایش ها، همایش های تخصصی روابط عمومی در یک حوزه خاص است. به عنوان مثال در حوزه بانک و بیمه همایشی به زودی برگزار می شود که فرصت بی بدیل دیگری را در اختیار شرکت کنندگان در این همایش قرار می دهد.
همایش ها وقتی به صورت تخصصی برگزار می شوند، دستاوردهای ملموس تری برای آن حوزه دارند. به ویژه در حوزه روابط عمومی که به صورت میان رشته ای است و بسیار وابسته به سیاستگذاری های کلان سازمان می باشد. عملکرد روابط عمومی ها با اقتضائات سازمان به طور قابل توجهی تغییر می کنند.
به عنوان مثال در سازمان های صنعتی، روابط عمومی صنعتی کاربرد دارد و در سازمان های اقتصادی روابط عمومی شکل دیگری به خود می گیرد که در صنعت بانک و بیمه این شکل تقریبا مشابه است. بنابراین شرکت در چنین همایش هایی می تواند فرصت های بی بدیلی را برای یادگیری فراهم کند. ضمن اینکه بانک ها و شرکت های بیمه می توانند با یکدیگر شبکه شده و فعالیت های خودشان را با پیشرفت های اخیر صنعت روابط عمومی در جهان همسو کنند. این مساله نقطه قوت این همایش ها برای بانک ها و بیمه هاست که در صورت برگزاری همایش های داخلی به دست نمی آید.
خوشبختانه در سال های اخیر، با خصوصی سازی شرکت ها و سازمان ها، تلاش های بیشتری برای برقراری روابط موثر با مشتریان و مشتری مداری انجام شده است و این باعث شده که کارگزاران روابط عمومی از رخوتی که در چند سال گذشته فضای روابط عمومی را فرا گرفته بود اندکی بیرون بیایند.
توسعه ابزارهای اطلاعاتی و ارتباطی نیز مزید بر علت شده است. حضور در شبکه های اجتماعی، و استفاده از رسانه های اجتماعی علاوه بر سایت سازمانی و استفاده از سئو پی آر به عنوان جدید ترین حوزه روابط عمومی اینترنتی در ایران مسائل جدیدی هستند که روابط عمومی ها در ایران دنبال می کنند.
بنابراین در این شرایط جریان به گونه ای پیش می رود که سازمان های حاضر در این گردهم آیی ها برگ برنده را در بسیاری از موارد در دست دارند. آن ها می توانند علاوه بر شرکت در کارگاه ها، گروه هایی از افراد علاقه مند و توانمند را شناسایی کرده و پروژه هایی را برای توسعه واحد روابط عمومی خود و استاندارد سازی آن برون سپاری کنند؛ فرهنگی که به نظر می رسد هرچه به پیش می رویم بیشتر مورد توجه قرار می گیرد. سطح تخصص های مورد نیاز واحدهای روابط عمومی بسیار گسترده شده اند و حتی حوزه های جدیدی نظیر مطالعات فرهنگی و رسانه نیز به بخش هایی نظیر پژوهشگری در روابط عمومی کمک می کنند تا اهداف روابط عمومی در فضای رقابتی رسانه ای تسهیل شود.
در چنین شرایطی حضور و برگزاری این همایش ها و گردهمایی های تخصصی نه تنها اتلاف بودجه و هزینه نیست بلکه خلق فرصتی بی بدیل است که می تواند به توسعه روابط عمومی در این نهادها کمک کند و آینده ای قابل قبول را برای این حوزه میان رشته ای فراهم نماید.
با این حال ضرب المثلی چینی وجود دارد که می گوید:
شما می توانید یک اسب را به کنار جوی آب ببرید، اما نمی توانید او را وادار سازید که از آن آب بیاشامد. بنابراین چنانچه افراد انگیزه های کافی را برای استفاده از این فضا داشته باشند، بدون شک، تاثیرات آن را در واحدهای روابط عمومی به صورت ملموس می توانید مشاهده کنید.