ناترازی ارتباطی در ایران

قربانعلی تنگ شیر مدرس دانشگاه

در سال‌های اخیر، جامعه ایران در کنار ناترازی‌های متعدد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی با پدیده‌ای مواجه شده است که می‌توان آن را «ناترازی ارتباطی» نامید. ناترازی ارتباطی به اختلال در گفت‌وگو و ارتباطات مؤثر میان مردم و دولت اشاره دارد و این اختلال موجب ایجاد شکاف عمیق میان مردم و حکومت می‌شود.

این وضعیت باعث ایجاد تنگناهای جدی در فرآیندهای اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی می‌شود که به‌طور مستقیم بر اعتماد عمومی تأثیر می‌گذارد.

آثار مهم ناترازی ارتباطی در ایران
ناترازی ارتباطی در ایران آثار منفی فراوانی به همراه دارد. از جمله این آثار می‌توان به احساس زوال اجتماعی، بی‌عدالتی و تبعیض فراگیر، تضعیف اخلاق اجتماعی، بی‌اعتمادی همگانی و هراس از آینده اشاره کرد.

این آثار نه تنها بر روابط میان مردم و دولت بلکه بر روابط فردی در سطح جامعه نیز اثر گذاشته و منجر به تضعیف همبستگی اجتماعی می‌شود.

در این شرایط، خانواده‌ها به‌شدت آسیب می‌بینند. با گسترش شبکه‌های اجتماعی، ارتباطات درون خانواده و جامعه به‌شدت کاهش یافته است و حتی دیدارهای حضوری که روزگاری به‌عنوان یک پیوند اجتماعی مؤثر شناخته می‌شدند، به ارتباطات مجازی و پیامکی تبدیل شده‌اند.

این پدیده نه تنها موجب کاهش کیفیت روابط خانوادگی شده بلکه به ایجاد فضای بی‌اعتمادی در میان افراد جامعه دامن زده است.

نسل زد و ناترازی ارتباطی
یکی از مهم‌ترین گروه‌هایی که تحت تأثیر ناترازی ارتباطی در ایران قرار گرفته‌اند، نسل زد (Z) هستند. این نسل که از همان دوران کودکی با فناوری‌های نوین همچون اینترنت، گوشی‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی آشنا شده‌اند، با دنیای دیجیتال به‌طور جدی عجین شده‌اند.

در این نسل، مرز میان دنیای واقعی و مجازی به‌شدت مبهم است و بسیاری از فعالیت‌های روزمره آن‌ها به صورت آنلاین انجام می‌شود.

نسل زد یا همان «زومرها» به افرادی گفته می‌شود که بین سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۰ به دنیا آمده‌اند و ویژگی‌هایی همچون خلاقیت، انعطاف‌پذیری و تسلط به فناوری‌های نوین دارند.

ارتباط برقرار کردن با این نسل به‌ویژه برای نسل‌های پیشین، یک چالش بزرگ است. این نسل به دنبال شفافیت، عدالت اجتماعی و بهره‌گیری از فناوری در تمامی جنبه‌های زندگی است و همیشه در تلاش برای یادگیری و تجربه‌های جدید است.

این نسل به‌خوبی می‌داند که تحصیلات عالی دیگر راه ترقی نیست و تأثیر تحصیلات بر تحرک اجتماعی و اشتغال به‌شدت کاهش یافته است. در بسیاری از کشورهای غربی، پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۳۰ ارزش مدارک تحصیلی به‌طور کلی کاهش خواهد یافت و حتی ممکن است باطل شود. این دیدگاه به وضوح نمایانگر تغییرات عمیق در نگرش نسل زد به مسائل اجتماعی و اقتصادی است.

چالش‌های ارتباطی در عصر دیجیتال
نمی‌توان از اهمیت روابط انسانی غافل شد. ارتباطات مؤثر به‌ویژه در دنیای دیجیتال نیازمند توجه بیشتر به اصول اخلاقی و انسانی است.

از این رو، باید بر ارزش‌های ارتباطی همچون شفافیت، احترام و درک متقابل تأکید بیشتری شود. تنها از طریق تقویت این روابط می‌توان بر ناترازی‌های ارتباطی فائق آمد و به تحقق اهداف اجتماعی و سیاسی نائل شد.

جمع‌بندی
ناترازی ارتباطی در ایران نه تنها بر روابط میان مردم و دولت تأثیر می‌گذارد، بلکه باعث ایجاد شکاف‌های عمیق در سطح فردی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی نیز می‌شود و همه ابعاد جامعه نیز تاثیر می‌گذارد.

در این میان، نسل زد به‌عنوان گروهی که با دنیای دیجیتال آشنا شده و از آن بهره‌برداری می‌کند، نقشی حیاتی در شکل‌دهی به آینده روابط اجتماعی دارد.

برای حل این چالش‌ها، نیازمند تحول اساسی در نحوه برقراری ارتباطات و تعاملات اجتماعی میان مردم و دولت هستیم. این تحول باید بر پایه شفافیت، اعتماد و درک متقابل قرار گیرد تا رابطه میان مردم و دولت بهبود یابد.

علاوه بر این، باید تغییرات جدی ساختاری در تمامی زمینه‌ها، از جمله نگرش‌ها، سیاست‌ها، ساختارها و فرآیندهای اجرایی ایجاد شود تا بتوان مشکلات ناترازی‌ها از جمله ناترازی ارتباطی را به‌طور مؤثر حل کرد. در غیر این صورت، این اختلالات و چالش‌ها می‌توانند به بحران‌های عمیق‌تری در سطح اجتماعی و سیاسی منجر شود.

بنابراین، لازم است تا دیر نشده، چاره‌ای اساسی و جامع برای این مسائل اندیشیده شود و راهکارهایی جدی و عملیاتی برای بازسازی اعتماد عمومی و تقویت روابط میان مردم و دولت ارائه گردد.

انتهای پیام/