روابط‌عمومی‌ها و نقش بروشور در اطلاع‌رسانی

سعید معادی داور جشنواره ملی انتشارات روابط‌عمومی

شادروان استاد کاظم متولی از اساتید برجسته و صاحب نظر در حوزه روابط‌عمومی، دیدگاه‌شان را در خصوص بروشور طی یادداشتی به همین عنوان مطرح می کنند: “منظور از بروشور همان کاغذ مستطیلی شکل «تا» شده آکاردئونی و معمولاً مقوایی ضخیم و براق است که در هر جیبی و در هر کیفی جا می‌گیرد و شگفتا که این ابزار نحیف و لاغر و کم حجم در رده برنده‌ترین سلاح ارتباطی و اقناعی قرار دارد و باز شگفتا که هنوز آن طور که باید در نظر ما قدر و قیمت والایش شناخته شده نیست و بسیاری از ما ارتباط گرانِ ارتباط شناس! به کنه و عمق و گستره کارآیی‌های بی‌چون و چرایش واقف نیستیم.”

با تاکید به مطلب فوق و با بیان اینکه روابط‌عمومی به عنوان مهمترین حلقه ارتباطی در فرآیند شکل گیری ارتباطات به دنبال کمک به هم افتادگی هر چه بیشتر منافع سه گروه کارکنان، سازمان و جامعه می باشد و در همین راستا سعی می کند تا با بهره گیری از ظرفیت ابزار ارتباط جمعی روابط را نزدیک و ابهامات را مرتفع ‌کند و افراد ذینفع سازمان را در جریان اطلاعات قرار ‌دهد و در سطحی بالاتر درباره تأثیرات کلی تصمیم‌گیری با مشتریان خود مشورت کرده و با استفاده از ابزارهای ارتباطی خود به آن ها اطمینان می‌دهند که عملکرد سازمان مبتنی بر منافع همه نهادهایی است که از عملکرد سازمان متأثر می‌شوند، حسب فرمایش استاد متولی با گذشت سالها فعالیت در این عرصه هنوز به طور باید و شاید نتوانسته است در بهره گیری از ظرفیت یک رسانه در دسترس که علی القاعده متعارف ترین و قدیمی ترین وسیله ارتباطی و پیام رسانی با رویکرد و کارکرد اطلاع رسانی، آموزشی، تبلیغی به نام بروشور می باشد در قالب و قامت استاندارد و به صورت حرفه ای عمل نماید، شاید جشنواره انتشارات روابط‌عمومی و بررسی آثار ارسالی تلاشگران این عرصه به ویژه در بخش بروشور برشی در تائید فرمایش استاد متولی است.

اگرچه آثار ارسالی در بخش بروشور در جشنواره روابط‌عمومی‌ها مربوط به تولیدات تعدادی از روابط‌عمومی سازمان های بزرگ و متوسط در سطح ملی و استانی می باشد نه همه دستگاهها و سازمانهای کشور، اما به واسطه اصل استقراء می توان نتایج حاصله را در این بررسی قابل تعمیم دانست و بتوان به این نتیجه رسید که یک بروشور از هر حیث کامل و بدون اشکال نیست و در تبیین این ادعا می توان به برخی از این اشکالات وارده به صورت تیتروار اشاره نمود:

1) عدم تعریف هدف مشخص از تولید بروشور که مبتنی بر کدام یک از رویکرد و کارکردهای صرف اطلاع رسانی، آموزشی یا تبلیغی است. در برخی از مواقع روابط‌عمومی‌ها هدف‌های اشاره شده را به صورت مشخص و ملموس در تولید بروشور رعایت نکرده اند و عملا به صورت تلفیقی عمل کرده اند به نحوی که نمی توان هدف این بروشور را از حیث اطلاع رسانی، آموزشی و تبلیغی مشخص کرد، بطریق اولی این امر باعث سر در گمی مخاطب و عدم تحقق هدف اصلی می شود.

2) طراحی روی جلد به عنوان یکی از پارامترهای اصلی برای جذب مخاطب و دریچه ورود بیننده و خواننده به پیام و محتوا و جذابیت بصری در برخی از موارد توجه قرار نگرفته است و رابطه معنادار در قالب رعایت اصل سنخیت فیمابین موضوع و محتوای بروشور و جایگاه و رسالت سازمان رعایت نشده است و شاید به بهانه توجه به اصل سادگی در طراحی روی جلد، اصول اساسی در طراحی روی جلد بروشور تحت الشعاع قرار گرفته است و این موضوع باعث شده که محتوای باکیفیت یا خلاقیت ها و ابتکار عمل های بگار گرفته در تولید محتوا دستخوش این موضوع قرار بگیرد.

3) پرهیز از اطناب و زیاده گوئی با لحاظ کردن رعایت اصل ظرفیت وحوصله مخاطب و در عین حال انتقال صحیح پیام با اتکاء به اصل آگاهی و تنویر افکار عمومی در برخی از مواقع رعایت نشده و سایه اطناب بر ایجاز منطقی در تولید محتوا بروشور سنگین تر شده است

4) طراحی داخل بروشور و بکارگیری عکس از حیث ارتباط و سنخیت در تعدادی از بروشورها قابل تامل و در تعدادی از آنان غیر حرفه ای و فاقد کیفیت لازم و رزلوشن مناسب بوده است.

5) بروشور های که با هدف اطلاع‌رسانی از معرفی سازمان، خدمات و محصولات آن تهیه شده است در تعدادی از موارد از جمله اینکه در معرفی سازمان اصل ایجاز رعایت نشده و مطالب مازاد بر نیاز معرفی و ضرورت شناخت مخاطب منعکس گردیده است توام با اینکه در تولید بروشور از اصل تطبیق و قیاس در قالب بهره گیری از جداول آمار و ارقام و نمودار به درستی استفاده نشده است تا مخاطب تغییر در فرایند و خروجی تولید و محصولات سازمان و تلفیق و دستاوردها را از حیث کمی و کیفی در بازه های زمانی مشابه درک کند و در نهایت موجب اعتبار بیشتر سازمان شود قابل مشاهده می باشد.

6) یکی از نکات مهم در تولید محتوا در بروشور، اشراف و تسلط کامل کارشناس روابط‌عمومی بر موضوع فعالیت، ابعاد، دایره واژگانی و قدرت تلفیق و انسجام این مفاهیم و برقراری ارتباط ساختاری و محتوایی در قالب شکل گیری جملات و پاراگراف قابل فهم و درک برای مخاطبان خاص و عام در جهت انتقال پیام مورد نظر می باشد که در برخی از مواقع در بروشورهای تولیدی این مورد مشاهده نشده است و به نظر روابط‌عمومی فراموش می کند که اساسا بروشور را برای کدام مخاطب و با کدام هدف تولید کرده است.

در پایان با اشاره به نقش و ظرفیت بروشور به عنوان یک ابزار ارتباطی و پیام رسانی که با اشاره به مطلب مرحوم استاد متولی “منظور از بروشور همان کاغذ مستطیلی شکل «تا» شده آکاردئونی و معمولاً مقوایی ضخیم و براق است که در هر جیبی و در هر کیفی جا می‌گیرد و شگفتا که این ابزار نحیف و لاغر و کم حجم در رده برنده‌ترین سلاح ارتباطی و اقناعی قرار دارد” می طلبد روابط‌عمومی‌ها از این ابزار به درستی در امر تنویر،اطلاع رسانی، تشویق، ترغیب، افزایش سطح آگاهی، اقناع، اثربخشی بهره مند گردند و بی تردید تحقق این مهم منوط روابط‌عمومی خلاق و مسلط به مباحث علمی و عملی توام با رعایت همه مولفه ها و پارامتر های اصلی از حیث هدف تا تولید مطالب به صورت منسجم، منطقی، کافی و پرهیز از زیاده گوئی و ارائه مطالب بی ارزش و فاقد اعتبار و همچنین طراحی روی جلد ، طراحی داخلی، قطع و انداره و ابعاد، عکس و آمار و جداول و نمودار و کیفیت چاپ و موارد از این دست می باشد.